Zabierałam się do tego wpisu jak do jeża, bo… co tu dużo mówić – odziwerciedlanie to kompetencja coacha, która jest według mnie najtrudniejsza w stosowaniu. Już dawno chciałam stworzyć trio wpisów – o słuchaniu, zadawaniu pytań i odzwierciedlaniu właśnie. Dwa pierwsze powstały – o słuchaniu poczytasz TUTAJ, a o zadawaniu pytań TUTAJ, a z odzwierciedlaniem było mi od początku moich kroków jako coach nie po drodze. O ile zadawanie pytań i słuchanie można wyćwiczyć, przeczytać o nich stosy książek, tak o odzwierciedlaniu niekoniecznie. Moim zdaniem to wyższa szkoła coachingowej jazdy. Ale jest nadzieja, bo w toku rozwoju, wraz z kolejnymi Klientami i godzinami praktyki jako coach, kliknęło i mi. Już wiem o co z tym odzwierciedlaniem chodzi, jakich warunków potrzebuje, by faktycznie wnosić wielką wartość do sesji coachingu. Już nie myślę, że to takie sztuczne i niezręczne, że gadanie do Klienta „widzę to…”, „zrobiłeś właśnie tamto..” jest na siłę i niekoniecznie potrzebne. Wiem, a raczej czuję, że bez tego kawałka kompetencji coacha, sesje nie są tak pełne, prawdziwe i transformujące jak mogłyby być. Dzielę się więc, bo może dzięki temu i Ty wdrożysz tą potężną umiejętność do swoich spotkań z Klientami.
Odzwierciedlanie w coachingu – ale o co chodzi?
Odzwierciedlanie w coachingu jak sama nazwa wskazuje – to odbijanie jak w lustrze wszystkiego co pojawia się na sesji coachingu. Słowo „wszystkiego” jest tutaj kluczowe, ponieważ autonatycznie, skoro coaching to dialog, myślimy że chodzi o odzwierciedlanie słów Klienta. Chodzi tu jednak o wiele, wiele więcej. Dobre odzwierciedlanie w coachingu to nie tylko parafraza warstwy werbalnej, to reagowanie na to co widzimy, czujemy, co słyszymy. To nazywanie tego, co ukryte za emocjami, co schowane za wstydem, co ubrane w społeczne maski. Odzwierciedlenia pomagają zmieniać i poszerzać perspektywę Klienta, pozwalają budować głębszą relację. Klient czuje się słuchany i widziany. Kiedy coach nazywa zachowania, wyciąga na światło dzienne schematy działań, powtarzające się przekonania, skrywane uczucia, to Klient może wyjść ze swojego „tunelu”, zobaczyć siebie w innym świetle, zrozumieć swoje motywy i potrzeby.
Co i kiedy mogę odzwierciedlać?
Zatem dobry coach odzwierciedla:
– słowa, zdania, „mocne” wyrazy pojawiające się w wypowiedzi Klienta
– zachowania jakie widzi u Klienta – jego postawę ciała, skrzyżowane ręce, pochylenie się i wszelkie znaczące zmiany w sposobie poruszania się, czy siedzenia, jego mimikę, gesty
– sposób mówienia, tembr głosu i głośność mówienia
– emocje jakie wyczuwa, jakie dostrzega, jakie siedzą w zaszklonym spojrzeniu i w szerokim uśmiechu, w drżących dłoniach i w uderzającej w stół pięści
– energię jaką Klient ma na sesji, jej wahania, jej brak
– mocne strony Klienta, jego zasoby, sukcesy
– wyłapane przekonania Klienta na temat świata, ludzi, na swój temat
– dostrzeżone wartości, ale i potrzeby, tęsknoty, marzenia
– wszelkie powtarzające się zachowania, nawyki, utarte schematy działań
Dla mnie najbardziej fascynującym odkryciem jest odzwierciedlanie zachowań, czyli tego wszystkiego co widać, co ciało Klienta chce powiedzieć. Teraz już wiem na pewno, że nazywanie dostrzeżonych ruchów wnosi na sesję całe mnóstwo. Teraz wiem, że nie jest to sztuczne i niepotrzebne. Teraz widzę jak bardzo ciało „zna odpowiedź”, jak to najpierw w nim rezonuje każde moje mocne pytanie. W wywiadzie z Agnieszką Sokołowską poczytacie więcej o tym jak w coachingu pracować z ciałem – TUTAJ. To niełatwe, ale niezwykle ważne.
Odzwierciedlanie w oczach ICF
Zawsze powtarzam, jako coach akredytowany przez ICF (International Coach Federation), że to Kluczowe Kompetencje Coacha są swoistym dekalogiem dla coacha. Co ciekawe – słuchanie i zadawanie pytań znajdują w nich oddzielne miejsce, a odzwierciedlanie nie. Kiedyś tłumaczyłam sobie, że to dlatego, iż nie jest to tak ważna umiejętność (takie pocieszenie na moją nieudolność w temacie:), ale dziś wiem że powód jest inny. To niezwykle ważna kompetencja, niezwykle potrzebna i niejako „uniwersalna” i znajdująca swoje miejsce nie w jednym punkcie, ale w kilku, bo ubogacająca i aktywne słuchanie i bezpośrednie komunikowanie się i budowanie świadomości. Gdzie konkretnie w Kluczowych Kompetencjach ICF mowa o odzwierciedlaniu? Ano tutaj:
5. Aktywne słuchanie
c) Rozpoznaje różnice w słowach, tonie głosu i języku ciała.
d) Podsumowuje, parafrazuje, powtarza i odzwierciedla wypowiedzi klienta w celu zapewnienia jasności i pełnego zrozumienia.
7. Bezpośrednia komunikacja
a) Rozmawia z klientem w sposób jasny, zrozumiały i bezpośredni oraz przekazuje informację zwrotną.
b) Przeformułowuje i wzmacnia komunikaty, aby pomóc klientowi spojrzeć z innej perspektywy na to, czego chce lub czego nie jest pewien.
e) Używa metafor i analogii, aby zilustrować punkt widzenia lub naszkicować słowny obraz.
8. Budowanie świadomości
a) Wykracza poza to, co powiedział klient, wyławiając jego obawy i nie utyka w opowieściach klienta.
c) Identyfikuje dla klienta jego ukryte obawy oraz typowe i utrwalone sposoby postrzegania siebie i świata, a także różnice pomiędzy faktami i interpretacjami, rozbieżności pomiędzy myślami, uczuciami i działaniami.
f) Pomaga klientowi dostrzegać różne, powiązane ze sobą czynniki, które wpływają na niego i jego zachowania (np. myśli, emocje, ciało, otoczenie).
i) Prosi klienta o rozróżnienie pomiędzy sprawami błahymi a ważnymi, pomiędzy zachowaniami sytuacyjnymi a powtarzającymi w sytuacji, gdy zauważa rozdźwięk pomiędzy tym, co zostało powiedziane, a tym co się zadziało.
Po pierwsze chcąc ćwiczyć odzwierciedlanie po prostu rób to podczas sesji z każdym Klientem. Przed spotkaniem zawsze warto się wyciszyć, „osadzić” w sobie, skoncentrować i… właśnie nastawić nie tylko na uważne słuchanie i głębokie pytania, ale i na trafne odzwierciedlanie, na bycie w pełni obecnym, obserwującym i oddającym Klientowi to co się widzi, słyszy i czuje. Istotą jest subtelne podążanie za tym co robi i czego nie robi nasz rozmówca. Ważna jest też reakcja od razu na to, co się w sesji pojawia. Nie czekaj i nie kumuluj w sobie spostrzeżeń, tylko oddawaj je na bieżąco. Mów w sposób zwięzły, treściwy, wyłapujący esencję. Chcąc parafrazować wypowiedzi – używaj języka jakim posługuje się Twój Klient. Stosuj też metafory jakie padają z ust Klienta. Bądź w jego świecie, ale i poza nim – jak towarzysz i nieoceniający obserwator. Przede wszystkim odważaj się na ufanie swojej intuicji i wewnętrznej mądrości i na zaufanie w Klienta – jego zasoby, potencjał, siłę.
Chcąc doskonalić się w roli coacha, poddawaj swoje sesje superwizji. Nagrywaj je na dyktafon i omawiaj z bardziej doświadczonym coachem. To najlepsza metoda na zweryfikowanie na ile Twoje odzwierciedlanie w coachingu służy Klientowi. Odwagi! :)
Przy okazji tematu superwizji – odważam się powiedzieć Ci teraz, że jesienią ruszam z 4 edycją programu dedykowanego coachom COACH Z PERSPEKTYWAMI™ – EDYCJA IV. Zapraszam do rozwoju w formule ulubionego coachingu grupowego :)
PODOBNE WPISY:
Dodaj komentarz